چطور از احساس گناه رهایی یابیم؟

فایل ویدیویی استاد ملکپور در خصوص چطور از احساس گناه رهایی یابیم؟

فایل صوتی این ویدیو

علت احساس گناه و علائم و انواع آن

• احساس گناه به علت خطایی که فرد مرتکب شده است:

مشخص ترین دلیل احساس گناه، خطایی است که از افراد سر می زند. این نوع از احساس گناه زمانی به وجود می آید که شخص به دیگران ضرر روحی یا جسمی می رساند. دلیل این نوع احساس گناه گاهی ممکن است تخطی از مسائل و موازین اخلاقی باشد. مواردی مانند دروغ گویی، فریب کاری و دزدی، تجاوز.

• احساس گناه به دلیل خطایی که شخص هنوز مرتکب نشده است:

گاهی ممکن است که شما به انجام دادن کارهایی فکر کنید که با موازین اخلاقی در تضاد است. به عنوان مثال فردی متاهل که در ذهن خود به روابط نامشروع فکر می کند این نوع از احساس گناه را دارد. واضح و درست است که این شخص عملاً همچین خطایی نکرده است و به اصول اخلاقی نیز پایبند است اما همه ما می دانیم که فکر کردن به کارهایی که از خط قرمزهای شخص عبور می کند به اندازه انجام آن خطا باعث احساس گناه می شود.

• احساس گناه به دلیل این که موفق تر از عزیزان خود هستید:

سربازانی که از میدان جنگ سالم برگشته اند شاید به دلیل این که همرزمان خود را از دست داده اند اما خودشان همچنان زنده هستند احساس گناه کنند. گناه بازمانده در اشخاصی که دوستان و یا خانواده خود را بر اثر سانحه تصادف از دست داده اند و خودشان زنده هستند هم به وجود می آید. گناه بازمانده گاهی در افرادی که زندگی بهتری نسبت به دوستان و خانواده خود دارند هم به وجود می آید.

• احساس گناه به این دلیل که به اندازه کافی به دیگران کمک نکردید:

فرض کنید که مثلا یکی از دوستان شما مریض است و یا این که از مادر بیمار خود پرستاری می کند و شما در زمان های آزادتان به او کمک می کنید اما زمانی می رسد که به دلیل مسئولیت های شغل جدید تان دیگر مانند قبل نمی توانید دوستتان را همراهی کنید و از این بابت احساس گناه می کنید تا این حد که بسیار تلاش می کنید تا با هر زحمت و راهی شده باز هم بتوانید مانند قبل به دوست خود کمک کنید. روانشناسان این حس یاری رساندن پر مشقت را فرسودگی عاطفی نامیده اند و معمولاً در بین مددکاران حرفه ای زیاد است. این گونه افراد تصور می کنند که کمک آن ها نا کافی است و به همین علت احساس گناه می کنند.

احساس گناه در اسلام

شاید برایتان تا انجا سوال پیش آمده باشد که تعریف احساس گناه چیست؟ چرا احساس گناه و خجالت با هم در یک فرد ایجاد می شود؟ گاهی اوقات انسان دست به کارهایی می زند و اتفاقاتی در زندگی او رخ می دهد که واقعاً به مانند خوره به جان انسان می افتد. احساس گناه ریشه در باورها و اعتقادات و مخصوصاً اعتقادات مذهبی دارد و فقط احساس گناه در اسلام نیست، فارغ از هر دینی در خیلی از ادیان خیلی تندتر  و با تعصب بیشتری نسبت به اسلام وجود دارد. وقتی شما این موارد را در کنار یکدیگر قرار می دهید؛ انسانها خیلی ناراحت می شوند و اولین اثری که احساس گناه بر جای می گذارد، این است که انسان از دین روی بر می گرداند. که اکثراً به دلیل القا آرامش به خود از دین دور می شوند چون خیلی از مبلغان دینی انسان ها را ترسانده اند. خیلی از اوقات احساس گناه ناشی از عدم درک اصل دین است، ناشی از نگرش غلط است. این جهان هستی تشکیل شده از ماده و انرژی است. امروزه می دانیم باتوجه به کشفیات علم فیزیک کوانتوم ماده و انرژِی از بین نمی روند بلکه از صورتی به صورت دیگر تبدیل می شوند. بطور مثال سوختن چوب که از ماده به صورت انرژی یعنی گرما نمایان می شود.ما انسان ها هم از دو بعد تشکیل شده ایم؛ یک بعد جسمی و خاکی است و بعد دیگر ما روحی است که باید بتوانیم این دو را از هم تفکیک کنیم. یک نکته حائز اهمیت این است که عوارض احساس گناه ابتدا به صورت روحی در انسان ها پیدا می شود. تمام این جهان بر اساس قانون علت و معلولی استوار است. توجه داشته باشید که همه این ها مقدماتی است برای شناخت احساس گناه. قرآن می فرماید: خداوند آغاز کننده است یا به قول فلاسفه علت و علل است یعنی هر چیزی از چیزی بوجود آمده است، که ما حالا رسیده ایم به اینکه آن علت، انرژِی مبدا خداست.

علل ایجاد حس گناه و راه های رهایی از آن

یک مبحثی در مقطع دکتری حقوق است به عنوان تفسیر. براساس این مفهوم اگر می خواهید چیزی را تفسیر کنید باید ببینید مبدا و آغاز آن کجاست. حال وقتی شما می خواهید در مورد احساس گناه هم فکر کنید باید اول به ابتدا و آغاز آن بپردازید. هر چیزی را باید در مکان و زمانش بسنجید. برای این منظور می توانید از یک روانشناس مشاوره احساس گناه دریافت نمایید. امروزه علم خیلی چیزها را ثابت کرده است و باید پذیرفت که الان با نگاه بهتری می توان به دین و اعتقادات مذهب که ریشه احساس گناه هستند نگریست. روایاتی مثل اینکه خداوند آمده و با انسان ها کشتی گرفته خیلی پذیرفته نیست و باید خیلی سریع از این قسمت دین ما بگذریم و یا اینکه حضرت امیر فرموده است که: از قسمت شکسته کوزه آب نخورید که محل تجمع شیطان است. که امروزه تحقیات علمی ثابت کرده در آن قسمت های شکسته میکروب خیلی جمع می شود. در زمان امروز ما باید بتوانیم مسائل را به صورت متفاوت نگاه کنیم و خیلی از چیزهایی که در قدیم بود بیشتر بخاطر اینکه ما به خودمان و دیگران ضربه و ضرر نزنیم ایجاد شده است. کلاً گناه شامل کارهایی می شود که ما یا به خودمان یا به دیگران و یا حتی به محیط ضربه می زنیم.

احساس گناه چه بلایی بر سر آدم می آورد؟

در اکثر موارد این احساس گناه به شما ضربه می زند باعث آسیب شما می شود و در نهایت تماماً با دین مخالف است. دقت کرده باشید مورخان اسلام می گویند که 3 گناه است که خداوند هیچوقت نخواهد بخشید: خودکشی، زنای محصنه و نفاق در صورتیکه قرآن می فرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید از رحمت خداوند نبرید، خداوند تمام گناهان را می بخشد. خداوند تواب است یعنی خیلی توبه پذیر است. یا در دعای کمیل آمده است که: ای کسی (خداوند) که سریع رضایت می دهد. روانشناسی قرآن باعث آرامش است  و دقیقاً این احساس گناه را برطرف می کند. خداوند در قرآن به پیامبر می فرماید ما خودمان انسان را خلق کردیم و ضعف های او را می شناسیم و عمداً هم ضعیف آفریدیم. ذات خداوند بخشندگی است و شما باز احساس گناه می کنید یعنی در ذات خداوند شک می کنید. اگر شما به این احساس گناه ادامه بدهید، کم کم این حس به تمام ابعاد زندگی شما گسترش پیدا می کند و شما در درجه اول آرامش خود را از دست می دهید، اعتماد به نفس خود را از دست می دهید و در نهایت نمی توانید زندگی آرام و موفقی را داشته باشید.

رهایی از احساس گناه

شاید برای تان این سوال پیش بیاید که اگر احساس گناه نکنیم چطور از خیلی از کارها روی برگردانیم؟ اصل این است که وقتی شما کاری را انجام دادید که به خودتان و دیگران ضرری زده است در ان نمایید و توبه کنید. شما اگر اصل دین و اسلام را درک کنید و به عرفان برسید. عرفان یعنی شناخت. اگر خودتان را بشناسید دیگر احساس گناه نمی کنید. راه رهایی از احساس گناه بررسی هر چیزی در زمان و مکان خودش و برگشتن از آن است. اگر شما در احساس گناه گیر کنید نمی توانید در زندگی شخصی و کاری تان موفق شوید. چون شما با احساس گناه به نقطه ای می رسید که در مقابل خداوند قرار می گیرید. و وقتی کسی حس می کند که قدرت بالغه، قدرت برتر جهان هستی با او مخالف است دیگر نمی تواند رشد کند. برای رهایی از احساس گناه همین الان شروع به صحبت با خودتان بکنید، به خداوند پناه ببرید. همین که یاد خدا را می آورید آرام می شوید.

احساس گناه و سخن پایانی

احساس گناه، احساس گناه در دین و علل ایجاد احساس گناه و راه های رهایی از آن را در این مقاله مورد تحلیل و بررسی کامل قرار دادیم. در این مقاله علل ایجاد احساس گناه، پیامدها و راهکارها، را باهم بررسی کردیم که همه این ها ریشه در باورها و اعتقادات ما داشت. عموماً احساس گناه به باورهای مذهبی و قالب های ذهنی افراد بر می گردد. با اینکه ریشه احساس گناه به باورهای مذهبی بر می گردد اما اگر شما روانشناسی دین و قرآن را بدانید می بینید که سراسر آرامش و بخشندگی است. به داستان حضرت عیسی (ع) توجه کنید: زمانی که آمدند حضرت مریم را سنگ سار کنند، آمد و گفت اولین نفر من سنگ می زنم ولی کدام یک از شما ها تا به الان گناهی مرتکب نشده است، اون هم در کنار من سنگ بزند. از آنجایی که آنها می دانستند که حضرت عیسی (ع) می تواند درون انسان ها را ببیند، هیچ کسی جرات نکرد جلو بیاید. ما کسی را نداریم که بگوید من هیچ گناهی مرتکب نشده ام. وقتی یک نفر در یک شرایط سختی است؛ قطعاً اشتباهی مرتکب می شود. اما نکته حائز اهمیت اینجاست که شما باید از این احساس گناه دست بردارید و با خودتان و خداوند خلوت کنید. اگر خیلی در احساس گناه کنید در نهایت دین را منکر خواهید شد.